Başta OJS gibi gelişmiş dergi sistemlerini ve OPEN AIRE, OAI-PMH gibi eklenti ve entegrasyonları kullanmak isteyenler olmak üzere, bilimsel içeriklerin yayınlanması ve yönetilmesi sürecinde standartlaştırılmış içerik türlerinin (makale türlerinin) belirlenmesi kritik öneme sahiptir. Bu nedenle, COAR Kelime Dokümantasyonu gibi yaygın olarak kabul edilmiş standartlar, içeriklerin doğru şekilde kategorize edilmesi ve erişilebilirliğinin sağlanması açısından rehber niteliğindedir.
İçerik/Kaynak Türü Sözlüğü (The Resource Type vocabulary), geniş bir yelpazedeki içerik türlerini tanımlayan ve 13 başlıkta sınıflandıran bir çalışmadır. Her bir içerik türü, yayınlanması veya saklanması gereken içeriğin niteliğine ve amacına göre özel bir tanım ve kapsam sunar.
Aşağıda, “İçerik Türü Sözlüğü” “Türkçe” – “İngilizce” ve “Açıklama”larıyla birlikte hiyerarşik olarak verilmiştir. Kartografik malzemelerden başlayarak, veri setleri, deneysel veriler, görsel ve işitsel içerikler ile yazılı eserlere kadar geniş bir yelpazede içerik türlerini kapsayan bu liste, araştırmacıların ve bilimsel içerik sağlayıcılarının içeriklerini doğru şekilde sınıflandırmasına yardımcı olmayı amaçlamaktadır.
Ayrıca, belirtmek gerekirse, COAR (Confederation of Open Access Repositories), açık erişim depolarının küresel bir birliğidir. Amaçları, bilimsel ve akademik bilginin açık erişim yoluyla daha geniş bir kitleye ulaşmasını teşvik etmek ve desteklemektir. COAR, araştırma sonuçlarının yayılmasını artırmak ve bilimsel iletişimi kolaylaştırmak için açık erişim depolarının rolünü güçlendirmeyi amaçlar. Bu çerçevede, COAR, açık erişim depolarının etkinliğini artırmak için standartlar geliştirir, politika önerilerinde bulunur ve uluslararası işbirliği sağlar.
- kartografik malzeme (cartographic material): Herhangi bir ölçekte dünya veya herhangi bir gökcismini tamamen veya kısmen temsil eden herhangi bir malzeme. Kartografik malzemeler, iki ve üç boyutlu haritaları ve planları (hayali yerlerin haritalarını da içerir); havacılık, denizcilik ve göksel grafikleri; atlaslar; globeler; blok şemalar; kesitler; kartografik bir amacı olan hava fotoğrafları; kuşbakışı manzaralar (harita görünümleri) vb. içerir.
- harita (map): Bir coğrafi alanın veya konumun görsel temsili.
- veri seti (dataset): Belirli bir yapıda kodlanmış olan ilgili gerçekler ve verilerin bir koleksiyonu.
- birleştirilmiş veri (aggregated data): Farklı kaynaklardan alınan ve tek bir veri kümesi olarak toplanan veriler.
- klinik deney verisi (clinical trial data): İnsanlar üzerinde yapılan klinik deneylerden elde edilen veri.
- derlenmiş veri (compiled data): Birden fazla kaynaktan toplanan ve düzenlenen verilerin toplanması.
- kodlanmış veri (encoded data): Belirli bir biçime dönüştürülmüş veri.
- deneysel veri (experimental data): Deneysel çalışmalar sırasında elde edilen veri.
- genomik veri (genomic data): Bir organizmanın genomik özelliklerini tanımlayan veri.
- coğrafi uzamsal veri (geospatial data): Coğrafi konum bilgilerini içeren veri.
- laboratuvar defteri (laboratory notebook): Laboratuvar çalışmaları sırasında yapılan gözlemlerin ve sonuçların kaydedildiği defter.
- ölçüm ve test verisi (measurement and test data): Belirli bir deneyin sonuçlarını veya bir sürecin ölçümlerini içeren veri.
- gözlemsel veri (observational data): Gözlemler veya gözlemlere dayalı veri.
- kaydedilmiş veri (recorded data): Kaydedilmiş ses, görüntü veya diğer veriler.
- simülasyon verisi (simulation data): Bir sistem veya sürecin simülasyonu sırasında elde edilen veri.
- anket verisi (survey data): Bir araştırma veya inceleme sırasında toplanan veri.
- tasarım (design): Bir şeyin nasıl olduğunu gösteren planlar, çizimler veya çizimler dizisi; binanın, ürünün yapılacağı ve nasıl çalışacağı ve görüneceği.
- endüstriyel tasarım (industrial design): Ticari veya endüstriyel ürünlerin tasarımı.
- yerleşim tasarımı/topografya (layout design): Yerleşim tasarımı (topografya), bir entegre devrenin elemanlarının (bunlardan en az biri aktif bir elemandır) ve bir entegre devrenin ara bağlantılarının bir kısmının veya tamamının veya buna benzer bir ifadenin, nasıl ifade edilirse edilsin, üç boyutlu düzeni anlamına gelir. Üretim amaçlı bir entegre devre için hazırlanan üç boyutlu düzenleme
- görüntü (image): Her türlü hareketli görüntü ve hareketsiz görüntüyü içeren, metin dışında görsel bir temsil.
- hareketli görüntü (moving image): Bir bilgisayar programı tarafından dinamik olarak oluşturulan veya arka arkaya gösterildiğinde hareket izlenimi veren bir dizi önceden kaydedilmiş hareketsiz görüntüden oluşan hareketli bir görüntü.
- video: Hareketli görüntülerin kaydedilmiş bir versiyonu. Genellikle hareketli ve ses eşliğinde görsel görüntülerin kaydedilmesi.
- hareketsiz görüntü (still image): Kaydedilmiş statik bir görsel temsil. Bu görüntü sınıfı diyagramları, çizimleri, grafikleri, grafik tasarımları, planları, fotoğrafları ve baskıları içerir.
- hareketli görüntü (moving image): Bir bilgisayar programı tarafından dinamik olarak oluşturulan veya arka arkaya gösterildiğinde hareket izlenimi veren bir dizi önceden kaydedilmiş hareketsiz görüntüden oluşan hareketli bir görüntü.
- etkileşimli kaynak (interactive resource): Anlaşılması, yürütülmesi veya deneyimlenmesi için kullanıcının etkileşimini gerektiren bir kaynak. Örnekler arasında Web sayfalarındaki formlar, uygulamalar, multimedya öğrenme nesneleri, sohbet hizmetleri veya sanal gerçeklik ortamları yer alır.
- web sitesi (website): İnternet üzerinde yayınlanan bir dizi web sayfası.
- öğrenme nesnesi (learning object): Öğretmeyi ve öğrenmeyi geliştirmek için yeniden kullanılabilecek dijital bir kaynak.
- patent (patent): Bir patent veya patent başvurusu.
- PCT başvurusu (PCT application): Patent İşbirliği Anlaşması’na (PCT) dayalı bir patent başvurusu.
- tasarım patenti (design patent): Bir ürünün veya nesnenin estetik tasarımının korunması için verilen patent.
- bitki patenti (plant patent): Yeni bir bitki çeşidinin korunması için verilen patent.
- bitki çeşitliliğini koruma (plant variety protection): Yeni bir bitki çeşidinin korunması için verilen bir tür koruma.
- yazılım patenti (software patent): Yazılımın veya bilgisayarla ilgili bir buluşun korunması için verilen patent.
- faydalı model (utility model): Bir ürünün işlevsel tasarımının korunması için verilen patent.
- yazılım (software): Kaynak kodu (metin) veya derlenmiş biçimdeki bir bilgisayar programı.
- araştırma yazılımı (research software): Araştırma veya bilimsel çalışmalar için özel olarak tasarlanmış yazılım.
- kaynak kodu (source code): Yazılımın insanlar tarafından okunabilir kodu.
- ses (sound): Öncelikle duyulması amaçlanan bir kaynak. Örnekler arasında müzik çalma dosyası formatı, ses kompakt diski ve kayıtlı konuşma veya sesler yer alır.
- müzikal kompozisyon (musical composition): Müzikal bir eser veya parça.
- metin (text): Öncelikle okumaya yönelik kelimelerden oluşan bir kaynak. Örnekler arasında kitaplar, mektuplar, tezler, şiirler, gazeteler, makaleler, posta listelerinin arşivleri yer alır. Metin fakslarının veya görsellerinin hala Metin türüne ait olduğunu unutmayın.
- açıklama/not (annotation): Metin veya belgelerdeki açıklamalar veya notlar.
- kaynakça/referans listesi (bibliography): Bir yazının veya araştırmanın referanslarını içeren listesi.
- blog yazısı (blog post): İnternet üzerinde yayınlanan bir blogun bir parçası olan yazı.
- kitap (book): Yazılmış ve genellikle ciltlenmiş bir eser.
- kitap bölümü (book part): Bir kitabın belirli bir bölümü veya kısmı.
- konferans çıktısı (conference output): Bir konferansta sunulan veya sunulan materyal.
- yayınlanmamış konferans bildirisi (conference paper not in proceedings): Konferans sırasında sunulan ancak resmi bildiri kitabında yayınlanmayan bir bildiri.
- yayınlanmamış konferans posteri (conference poster not in proceedings): Konferans sırasında sunulan ancak resmi bildiri kitabında yayınlanmayan bir poster.
- konferans sunumu (conference presentation): Bir konferansta yapılan bir sunum.
- konferans bildirileri (conference proceedings): Bir konferansta sunulan veya sunulan tüm bildirilerin toplandığı yayın.
- konferans bildirisi (conference paper): Bir konferansta sunulan veya sunulan bir bildiri.
- konferans posteri (conference poster): Bir konferansta sunulan veya sunulan bir poster.
- dergi (journal): Akademik veya profesyonel makalelerin yayınlandığı bir yayın.
- editöryal (editorial): Bir derginin veya gazetenin editöründen veya editör kurulundan gelen bir yazı.
- dergi makalesi (journal article): Bir dergide yayınlanan akademik veya bilimsel bir makale.
- düzeltme (corrigendum): Bir yayında bulunan ve daha önceki bir hatayı düzelten küçük bir ek.
- veri makalesi (data paper): Belirli bir veri kümesine odaklanan ve onun hakkında bilgi sunan bir akademik makale.
- araştırma makalesi (research article): Bilimsel bir araştırmanın sonuçlarını bildiren bir makale.
- inceleme makalesi (review article): Bir konu hakkındaki mevcut literatürü inceleyen bir makale.
- yazılım makalesi (software paper): Bir yazılımın tanıtımını veya açıklamasını içeren bir makale.
- editöre mektup (letter to the editor): Bir dergi veya gazete editörüne yazılan mektup.
- ders (lecture): Bir konuşmacının bir konuda bilgi verdiği resmi bir konuşma.
- mektup (letter): Kişisel bir iletişim aracı olarak kullanılan yazılı bir mesaj.
- magazin (magazine): Düzenli olarak yayınlanan bir yayın.
- yazma eser(manuscript): Elle yazılmış bir belge veya metin.
- nota (musical notation): Müzikal notaların yazılı temsili.
- gazete (newspaper): Güncel haberlerin ve diğer bilgilerin basılı olarak yayınlandığı bir yayın.
- gazete küpürü (newspaper article): Bir gazetede yayınlanan bir makale.
- diğer süreli yayın (other periodical): Dergiler, gazeteler ve diğer düzenli yayınlar gibi kategorilere uymayan sürekli yayınlar.
- ön baskı (preprint): Resmi bir dergide veya yayında yayınlanmadan önce dağıtılan bir makale.
- rapor (report): Bir konunun veya durumun ayrıntılı bir değerlendirmesi.
- klinik çalışma (clinical study): İnsanlar üzerinde yapılan bir tıbbi veya bilimsel çalışma.
- veri yönetim planı (data management plan): Bir araştırma projesinde toplanan, oluşturulan veya kullanılan verilerin yönetimini açıklayan bir plan.
- bilgi notu: Bir organizasyon içinde iletişim veya bilgi alışverişi için kullanılan bir not.
- politika raporu (policy report): Belirli bir politika veya politika alanıyla ilgili bilgi sunan bir rapor.
- proje çıktısı (project deliverable): Bir projenin sonuçlarından biri olarak teslim edilen ürün, hizmet veya sonuç.
- araştırma protokolü (research protocol): Bir araştırma projesinin planını ve yürütülmesini tanımlayan resmi bir belge.
- araştırma raporu (research report): Bir araştırma projesinin sonuçlarını, yöntemlerini ve bulgularını içeren bir rapor.
- teknik rapor (technical report): Teknik bilgilerin sunulduğu ayrıntılı bir rapor.
- araştırma önerisi (research proposal): Bir araştırma projesinin amacını, kapsamını ve yöntemlerini açıklayan bir belge.
- eleştiri/inceleme (review): Bir eser, ürün veya hizmet hakkında ayrıntılı bir değerlendirme.
- kitap eleştirisi/kitap incelemesi (book review): Bir kitap hakkında yazılmış eleştirel bir değerlendirme.
- yorum/görüş (commentary): Bir konu hakkında kişisel görüşlerin sunulduğu bir yazı.
- hakem incelemesi/akran değerlendirmesi (peer review): Bir bilimsel makalenin, tezin veya başka bir çalışmanın bağımsız bir akademisyen tarafından incelenmesi ve değerlendirilmesi.
- teknik dokümantasyon (technical documentation): Bir ürünün veya sürecin teknik detaylarını ve işleyişini açıklayan belgeler.
- tez (thesis): Bir öğrencinin lisans, yüksek lisans veya doktora derecesi için sunduğu büyük bir araştırma projesi.
- lisans tezi (bachelor thesis): Lisans derecesi için yazılan tez.
- doktora tezi (doctoral thesis): Doktora derecesi için yazılan tez.
- yüksek lisans tezi (master thesis): Yüksek lisans derecesi için yazılan tez.
- transkripsiyon (transcription): Bir ses veya video kaydının yazılı metne dönüştürülmesi.
- ön rapor (working paper): Bir araştırma veya proje hakkında geçici sonuçlar veya düşünceler içeren bir belge.
- marka (trademark): Bir teşebbüsün mal veya hizmetlerini diğer teşebbüslerin mal veya hizmetlerinden ayırt etmek için kullanılan işaret. Bir ticari marka, kelimelerden ve kelime kombinasyonlarından (örneğin isimler
- iş akışı (workflow): Belirli bir işi gerçekleştirirken gerçekleştirilecek güvenilir bir şekilde tekrarlanabilir operasyon dizisini belirten, otomatikleştirilebilen, birbirine bağlı adımların kayıtlı bir dizisi; örneğin, bir dizi biyoenformatik veri tabanından bilgi çıkaran ve işleyen bir in silico araştırması.
- diğer (other): Mevcut şartlara dahil olmayan bir kaynak türü.
Yukarıdaki ana ve alt türler dikkate alındığında akademik hakemli dergilerde en çok karşılaşılan türler aşağıda listelenmiştir. Akademik bir dergi çıkarırken her bir sayı kendi içinde farklı makale ve içerik türlerinden oluşabilmektedir. Sayı içerisinde yayınlanacak olan içerikleri sınıflandırırken aşağıdaki başlıklar dikkate alınabilir.
Akademik Dergilerde Kullanılan Yaygın İçerik Türleri
- Journal Article: Dergi Makalesi
- Research Article: Araştırma Makalesi
- Review Article: İnceleme Makalesi
- Data Paper: Veri Makalesi
- Software Paper: Yazılım Makalesi
- Editorial: Editöryal
- Letter to the Editor: Editöre Mektup
- Report: Rapor
- Review: Eleştiri/İnceleme
- Book Review: Kitap İncelemesi
- Interview: Röportaj
- Lecture: Ders
- Conference Paper: Konferans Bildirisi
- Thesis: Tez
- Working Paper: Ön Rapor
- Preprint: Ön Baskı
- Other: Diğer
Not: OJS (Open Journal Systems) yukarıdaki içerik türlerinin eşleştirilmesini ve uluslararası standartlarda sunulmasını sağlayan ve OPEN AIRE, OAI-PMH gibi entegrasyonları destekleyen gelişmiş bir makale takip ve yayın sistemidir.
Konu yoruma kapalıdır.